مطالعه تفاوت ژنتیکی توده‌های مختلف علف‌هرز جو دره Hordeum spontaneum با استفاده از نشانگر SSR

به‌منظور بررسی تفاوت ژنتیکی توده‌های مختلف جودره در ایران، پژوهشی طی سال‌‌های 93-1392 در گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه تهران انجام شد. در این پژوهش 40 توده جمع‌آوری‌شده از سراسر کشور با استفاده از 11 نشانگر SSR مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج به‌طور کل نشان داد که تعداد باند‌های چند شکل از 2 تا 14 باند برای هر آغازگر متغیر بود. به‌طور متوسط 7 باند و 6/5 باند چند شکل برای همه آغازگرها حاصل شد. از کل واریانس مشاهده شده، در حدود 48 درصد تنوع مشاهده شده مربوط به تنوع بین جمعیت‌ها و 52 درصد مربوط به داخل جمعیت‌ها بود که مقدار تمایز بالای بین جمعیت‌ها را نشان می‌دهد. 40 توده مورد بررسی جودره در 5 گروه مختلف قرارگرفتند. گروه الف) شامل توده‌های استان فارس، گروه ب) شامل توده‌های یزد، چهارمحال و بختیاری، لرستان، ایلام و یک توده همدان، گروه ج) شامل توده‌های قزوین، البرز، خمین، قم و خراسان، گروه د) شامل توده‌های کردستان، آذربایجان غربی، اردبیل و قزوین و گروه هـ) شامل توده‌های همدان، کردستان و کرمانشاه شدند. قرارگیری توده‌های مناطق نزدیک به هم در یک گروه، ممکن است به دلیل نفوذ این توده‌ها به داخل همدیگر، از طریق ماشین آلات کشاورزی و یا بذور گیاهان زراعی باشد. همچنین به ‌احتمال زیاد فرضیه انتقال بذر جودره از استان فارس، حداقل به مناطق دوردست مانند کرج و ورامین مردود است. آگاهی از تنوع ژنتیکی این علف‌هرز، می‌تواند منجر به پیشرفت برنامه‌های مدیریتی به منظور کنترل مؤثر این علف‌هرز مخصوصا در مزارع گندم شود.